Stefan Nemanja

Stefan Nemanja ili Stevan Nemanja (Crkvenoslavenski jezik: Стѣфань) (1109-13.2. 1199) je bio srednjovjekovni srpski velmoža, potomak Vukanovića, veliki župan Raške i začetnik vladarske dinastije Nemanjića.

Na vlast je došao između 1166. i 1168. godine, zbacivši starijeg brata Tihomira i proteravši ga iz zemlje, zajedno sa ostalom braćom (Stacimirom i Miroslavom). 1172. godine diže pobunu protiv Vizantije, koja se završava porazom. Car Manojlo I Komnin ga odvodi u zatočeništvo u Carigrad, i nakon prihvatanja vazalske obaveze, vraća ga u Rašku na presto. Nakon povratka u zemlju, Nemanja se obračunava sa članovima plemstva i vlastele koji se opiru jačanju centralne vlasti.

1180. godine, nakon smrti vizantijskog cara Manojla, Nemanja se okreće papi Inoćentiju III i započinje vojne akcije protiv Vizantije, ostvarivši značajna teritorijalna proširenja. 1186. godine kod Petrove crkve u Rasu saziva veliki crkveno-državni sabor, kojim započinju surovi verski progoni, koji su uključivali telesne kazne, spaljivanja na lomači, žigosanja po licu, izgnanstva iz zemlje, oduzimanje imanja i druge drakonske mere. 1189. godine se pridružuje Fridrihu Barbarosi i trećem krstaškom pohodu u borbama protiv Vizantije. Međutim, 1190. godine, nakon zaključenja mira sa krstašima, vizantijski car Isak II Anđeo kreće u pohod na Rašku, koji se završava Nemanjinim porazom, nakon čega srednjovekovna srpska država definitivno potpada pod uticaj Vizantije.

1196. godine sazvao je veliki državni sabor na kom je vlast predao srednjem sinu Stefanu, dok je najstarijem Vukanu poverio na upravu Zetu. Nakon toga se povukao u monaštvo, uzevši ime Simeon, da bi se 1197. godine pridružio najmlađem sinu Rastku na Svetoj Gori. Tamo je, zajedno sa njim, oživeo zapusteli manastira Hilandara 1198. godine., u kome je preminuo 1199. godine. Mošti su mu 1208. godine prenesene u njegovu zadužbinu Studenicu u kojoj se i danas nalaze.Tokom života podigao je i obnovio veći broj crkvi i manastira koje se smatraju njegovim zadužbinama. Zajedno sa sinom Savom smatra se ocem Srpske pravoslavne crkve, koja ga je kanonizovala kao svetog Simeona Mirotočivog.

Stefan Nemanja je bio četvrti i najmlađi sin srpskog vlastelina Zavide koji je bio u rodbinskim vezama sa dinastijama koje su u to doba vladale Raškom (sa Vukanovićima po muškoj liniji) i Dukljom (sa Vojislavljevićima po ženskoj liniji)[4]. O Zavidinom životu i tim rodbinskim vezama nema mnogo pouzdanih podataka, ali se na osnovu Nemanjinog žitija može zaključiti da se on zbog sukoba sa rođacima i borbe oko vlasti u Raškoj sklonio u kraljevinu Zetu.

Osim Nemanje, Zavida je imao još dece:

* Tihomira, vladao kao veliki župan Raške (1163.-(1166) 1168), živeo (? - 1169.).
* Stracimira, vladao oblastima oko Zapadne Morave (1163-(1166) 1168, 1169-?), živeo (?-posle 25.12. 1189.)
* Miroslava, vladao Zahumljem (1163-(1166) 1168, 1169-?), živeo (?-1196. ili 1199.)
* Ćerku nepoznatog imena, udatu za Kulina, bana Bosne

Nemanja je verovatno rođen 1113. godine u Ribnici na Morači (današnja Podgorica), u progonstvu njegovog oca Zavide tokom previranja u Raškoj. Kršten je u rimokatoličkoj crkvi, po latinskom obredu, koji je bio preovlađujući u tadašnjoj Zeti, a tu se i oženio sa plemkinjom Anom, između 1130. i 1135.godine, sa kojom je imao petoro dece:

* Vukana, kralja Zete (1199-1208) i velikog župana Raške (1202-1204), živeo (?- 1208.)
* Stefana, velikog župana Raške (1196-1217) i kralja Raške (1217-1228), živeo (?-1228.)
* Rastka, prvog srpskog arhiepiskopa (1219-1233), živeo (1169.-1236.)
* Jefimiju, udatu za Manojla Anđela Duku (1230-1237, umro 1241), solunskog cara
* Ćerku nepoznatog imena, udatu za Tiča, upravnika Skoplja

Po povratku sa porodicom u Rašku, Nemanja se u tridesetoj godini krstio po drugi put u episkopalnoj crkvi svetih Petra i Pavla u Rasu (tadašnjoj prestonici Raške), po grčkom obredu. Pretpostavlja se da se Zavida sa porodicom vratio u Rašku na poziv velikog župana Uroša II (1146-1162) i tom prilikom su mu najverovatnije vraćeni njegovi posedi, što se tumači kao Urošev pokušaj da obezbedi sebi leđa za napad na Vizantiju koji je izveo 1149.godine. Ne zna se kada se to tačno desilo, ali je izvesno da je bilo posle svrgavanja zetskog kralja Đorđa (1113-1116 i 1125-1135).

Po dolasku u Rašku Nemanja je kao udeoni knez dobio na upravu župe Toplicu, Ibar, Rasinu i Reku odnosno oblasti oko Toplice, Ibra i Rasine i Suve Reke.
Ostaci Rasa, nekadašnje prestonice Raške

Prilikom pripreme rata sa Mađarima 1162. godine, vizantijski car Manojlo I Komnin (1143-1180) pozvao je Nemanju u svoj logor u Nišu. Susret dvojice vladara bio je veoma srdačan, o čemu govori Nemanjina hagiografija:
Wikicitati „A kad ga ovaj ugleda, primi ga s carskom ljubavlju i poljubi ga.“
(Stefan Prvovenčani, „Žitije svetog Simeona“)

Tom prilikom Manojlo je Nemanji dodelio dvorsku titulu carskog sna i na upravu župu Dubočicu oko današnjeg Leskovca čime je Nemanja postao direktni carev vazal.Manojlovi razlozi za ovo nisu poznati, ali je verovatno Nemanja izabran zato što je bio najmlađi od četiri brata, pa samim tim i sa najmanje legitimiteta da se uključi u borbu za položaj velikog župana, ali i zbog toga što je vladao oblastima koje su se naslanjale na pravac -{Via Militaris}- koji je išao Moravskom dolinom, pa je bio u položaju da odseče odstupnicu Vizantincima u borbi sa Mađarima. Treba imati u vidu da su Vizantinci i Mađari tokom prve polovine XII veka vodili borbe na granici Panonske nizije i Balkanskog poluostrva, u kojima su Raški veliki župani bili tradicionalni saveznik kraljevine Mađarske. Zbog toga je Manojlo uzdizanjem Nemanje, pokušao da zakomplikuje prilike u Raškoj, ali i da sticanjem Nemanjine zahvalnosti obezbedi sebi leđa.

Tokom pohoda protiv kraljevine Mađarske iste godine, Manojlo se konačno obračunava sa Urošem II i umesto njega za novog velikog župana postavlja Desu (1162-1163), obavezavši ga da mu vrati oblast Dendru koju mu je 1155. godine dao na upravu. Naredne godine Manojlo je u Nišu ponovo krenuo da prikuplja vojsku za napad na kraljevinu Mađarsku, a u toj vojsci su, vezani vazalnim obavezama, morali biti i veliki župan Raške Desa i knez Nemanja. Pošto se Desa nije pojavio u Nišu sa predviđenim trupama, niti je caru vratio Dendru, a postojali su i izveštaji o pregovorima velikog župana sa Mađarima i Mlečanima, Manojlo je napao Desu i bez većih borbi ga zarobio i svrgnuo sa vlasti, a za novog velikog župana je postavio Tihomira(1163-(1166) 1168), najstarijeg Nemanjinog brata. U uspešnim pohodima vizantijske vojske protiv kraljevine Mađarske tokom 1163. i 1164. godine zauzeti su Zemun i veći broj gradova na obali Jadranskog mora, a u redovima vizantijskih snaga, na čelu svojih odreda, najverovatnije se nalazio i sam Nemanja. Novi vizantijski pohod usledio je 1166.godine, a u sastavu trupa kojima je komandovao Andronik Kontostefan bili su i odredi srpske konjice koje je poslao Tihomir. Ti odredi su učestvovali u vizantijskoj pobedi kod Sirmijuma (današnje Sremska Mitrovica) koja je odlučila ishod rata, iako nije došlo do teritorijalnih promena.

Neposredno posle dobijanja Dubočice, Nemanja počinje sa gradnjom manastira svetog Nikola u Kuršumliji i manastira posvećenog Bogorodici na ušću Kosanice u Toplicu. U Nemanjinim žitijama gradnja ovih manastira se navodi kao razlog za nezadovoljstvo njegove braće, koja su mu prebacivala da radi na svoju. Na te primedbe Nemanja je odgovorio:
Wikicitati „Braćo moja draga, kako smo jednorodni, neka ne bude na gnev ovo delo moje, koje počeh u Gospodu i dovrših ga. Ja ga svrših, pa, ako je dobro, neka je meni, a ako je zlo, neka opet bude meni.“
(Stefan Prvovenčani, „Žitije svetog Simeona“)
Razvoj raške države (1168-1190)

Međutim, pravi razlog nezadovoljstva Nemanjine braće je najverovatnije bila Nemanjina pretenzija da se uz pomoć Vizantije i podrške crkve dokopa titule velikog župana. Knez Nemanja je pokušao da se uz podršku dela plemstva domogne titule velikog župana optužujući Tihomira da vodi vizantofilsku politiku. Na velikom skupu raške vlastele koji je sazvan tim povodom, Nemanja je sa delom onih koji su ga podržali zarobljen i zatvoren u pećini kraj Rasa. Međutim, ubrzo ga oslobađaju njegove pristalice i Nemanja, ovog puta sa podrškom ostale vlastele, uspeva da nadvlada braću i postane veliki župan Raške.

Negde između 1165. i 1168. godine Nemanja je, kao najmlađi brat, zbacio starijeg brata Tihomira, preuzeo vlast, proglasio se velikim županom, i prognao braću Tihomira, Stacimira i Miroslava iz zemlje. Oko datiranja njegovog dolaska na vlast postoje neslaganja, pa jedni smeštaju Nemanjinu pobunu na saboru u 1165. godinu, a njegovo oslobođenje i dolazak na vlast u 1166. godinu, dok drugi Nemanjinu pobunu na saboru smeštaju u 1167. godinu (posle Tihomirovog slanja odreda Vizantiji), a njegovo oslobođenje i dolazak na vlast u 1168. godinu

Nemanjina žitija navode da se izbavio iz tamnice tako što je obećao svetom Đorđu da će podići manastir u njegovu slavu na vrhu brda koje je jedino mogao videti iz pećine, samo ako ga oslobodi iz tamnice. Svetac mu je pomogao, prema navodima hagiografija, a Nemanja mu je u znak zahvalnosti podigao manastir Đurđevi Stupovi(gradnja započeta 1171. godine).

Nemanjina braća su prebegla u Vizantiju i od Manojla dobila vojnu podršku u pokušaju da povrate vlast. Žitija navode da je protiv Nemanje poslana velika najamnička vojska u kojoj je pored Grka bilo Franaka i Turaka. Do bitke je došlo 1169. kod Pantina, nedaleko od Zvečana i u njoj su Nemanjine snage uspele da potisnu protivnika u Sitnicu, u kojoj su se mnogi podavili dok su se ostali povukli u neredu. U Sitnici se udavio i Nemanjin brat Tihomir, dok su se Stracimir i Miroslav predali. Nemanja im je poštedeo živote i vratio stare posede na upravu, postavši neosporni vladar Raške.
Nemanja je 1070. godine udario na kneza Zete Radoslava i tom prilikom pripojio svojoj zemlji deo današnje Crne Gore i Neretvljansku oblast

1171. godine Manojlo Komnin dolazi u sukob sa Mletačkom republikom, nakon čega se i kraljevina Mađarska i Sveto rimsko carstvo uključuju u borbu protiv Vizantije. 1172. godine Nemanja koristi priliku i otpočinje sa udarima ka Kotoru, istovremeno ometaući saobraćaj kroz moravsku dolinu[3]. Međutim, iste godine umire kralj Mađarske Ištvan III (1162-1172), a na njegovo mesto 1173. godine dolazi Manojlov favorit Bela III (1173-1196) Neposredno nakon toga, mletačka vojska tokom zime na ostrvu Hios biva desetkovana epidemijom[3]. Manojlo koristi trenutak i na čelu vojske kreće u Rašku, a Nemanja pred njim beži u planine.
Zatočeništvo

Sukob se na kraju okončava Nemanjinom predajom caru. Prema žitiju, Nemanja je jednog dana gologlav, bosonog, sa iscepanom odećom, konopcem oko vrata i mačem na rukama ušao u vizantijski logor i otišao pred cara, nudeći mu svoj mač da radi sa njim šta mu je volja. Nemanja je kao zatočenik odveden u Carigradu kroz koji je proveden u Manojlovoj trijumfalnoj povorci[1]. Tokom boravka u Carigradu, živeo je u manastiru Bogorodice Evergetide u čiju je slavu po povratku u Rašku podigao manastir Bogorodice Dobrotvorke, poznatiji kao Studenica..
Povratak u Rašku

Vizantijski car Manojlo je nakon obnavljanja vazalske obaveze, vratio Nemanju na položaju velikog župana. Takođe je potvrdio udeone oblasti - Stracimiru oko Zapadne Morave i Miroslavu Zahumlje. Po povratku u Rašku, Nemanja se okrenuo učvršćivanju centralne vlasti. Tihomirovog sina i legitimnog Zavidinog naslednika Prvoslava primorao je da se odrekne vladarskih pretenzija u njegovu korist.

U skladu sa svojim vazalnim obavezama, Nemanja je redovno slao pomoćne odrede u vizantijske vojne pohode. Tako su se i srpske snage našle u sastavu vizantijske vojske koju su trupe Ikonionskog sultanata do nogu potukle u bici kod Miriokefalona 17. septembra 1176. godine u klancima Male Azije. Nemanjinoj pro-vizantijskoj politici su se suprotstavljali bogumili, koji su odbijali vojnu obavezu i odlazak u vizantijske ratove. Učenje bogumila je prihvatio veliki deo naroda, vojske i vlastele.

24. septembra 1180. godine umire car Manojlo I Komnin, nakon čega vizantiju zahvataju unutrašnja previranja, u kojima se za par godina smenjuje nekoliko vladara. Mnoge vazalne države u regionu, među kojima i Raška, tada se okreću od slabe Vizantije prema Rimu.Nemanja je održavao prijateljske crkveno-političke odnose sa Rimom, primajući papske legate i razmenjujući pisma sa budućim papom Inoćentijem III. Primao je papine izaslanike i pismima je iznova uveravao papu u svoju privrženost.[13] Njegov brat Vukan je takođe bio blisko vezan za katoličkom crkvom. Tu orjentaciju je kasnije neko vreme sledio i Nemanjin sin Stefan Prvovenčani, koji od pape Honorija III dobija kraljevsku krunu.
Osvajanje Kosova
Mađarski kralj Bela III kreće u pohod protiv Vizantije i tokom 1180. i 1181. godine osvaja Dalmaciju. Nemanja mu se pridružuje 1183. godine, te zajedno udaraju na vizantijske posede u moravskoj dolinii istočno od nje. Tokom ovog pohoda zauzeti su Beograd, Braničevo, Ravno (današnja Ćuprija) i Niš, a združene snage su prodrle čak do Sredeca (današnja Sofija). Mađari se nakon toga povlače iz borbi, ali je Nemanja nastavio ofanzivu proširivši svoju vlast na Kosovo probivši se do Vranja i Lipljana.
Osvajanje Duklje

Posle ovih teritorijalnih proširenja, Nemanja je sa vojskom udario na Duklju i na tamošnjeg kneza Mihaila III Vojislava (1162-1186), iz vladarske dinastije Vojislavljevića. U tom pohodu zauzeo je gradove Skadar, Svač, Ulcinj, Bar, Drivast, Risan i druge, dok je ostale poharao i opustošio:
Wikicitati „Ostale gradove poobara, i poruši, i pretvori slavu njihovu u pustoš...“
(Stefan Prvovenčani, „Žitije svetog Simeona“)
Wikicitati „...gradove sazidane od njih razruši i izmeni slavu njihovu u sliku pustoši, i ime njihovo ne nazva se više tamo u oblasti toj...“
(Domentijan, „Žitije svetog Simeona“)

Nemanja je ubrzo osvajio Duklju, pa se oko 1186. godine se pominje kao vladar u Kotoru, u kome je podigao svoj dvorac.
Napadi na Dubrovnik

Istovremeno sa Nemanjinim pohodima, njegova braća Stracimir i Miroslav su 1184. godine otpočeli sa napadima na posede Dubrovačke republike. Prvo je Stracimir sa flotom pokušao da zauzme Korčulu, ali je pretrpeo poraz u kome mu je flota spaljena, a on sam se jedva spasao. Iste godine, Miroslav je napao Dubrovnik sa 13 brodova, ali 18. avgusta biva potučen nedaleko od Poljica kod ostrvceta Koločepa. Naredne 1185. godine Miroslav opseda iz zaleđa, ali se posle sedam dana bombardovanja grada pomoću opsadnih sprava povlači.

Neprijateljstva između Dubrovačke republike i Raške su okončana 27. septembra 1186. godine kada je zaključen mir između njihovih predstavnika. Odredbe mira davale su Dubrovčanima pravo slobodne trgovine, ispaše i iskorišćavanja šuma u Raškoj, dok je stanovnicima Raške omogućen slobodan promet u gradu.
Progoni bogumila u Raškoj
Glavni članak: Progoni bogumila u Raškoj

Krajem 12. veka, među Srbima, i drugim balkanskim Slovenima, je bilo veoma rasprostranjeno slovensko hrišćansko učenje nazvano bogumilstvo. Glavna politička tendencija bogomilstva je bila otpor vizantijskoj državnoj i crkvenoj vlasti.Govorili su da su svi ljudi braća, odbacujući crkvenu jerarhiju u ime "evanđeoskog ravenstva".
Bogumilima je prilazilo zavisno stanovništo, kome su dažbine teško padale. Seljaci u Raškoj su morali da plaćaju soće vladaru i desetak vlastelinu, da rade svake nedelje na vlastelinskom imanju i da učestvuju u vojnim pohodima, uglavnom kao pešadija. Učenje bogumila je u Raškoj za kratko vreme steklo veoma mnogo pristalica. Po povratku sa osvajačkih pohoda, Nemanja saziva Sabor protiv bogumila u Raškoj 1186. godine, kojim započinju surovi verski progoni, koji najviše pogađaju bogumile i pristalice stare vere. Iako je deo vlastele na saboru otvoreno stao na stranu bogumila i usprotivio se bilo kakvoj akciji protiv njih, Nemanja je, ipak, uz pomoć raškog episkopa Jeftimija, preokrenuo tok sabora u svoju korist, nakon čega preduzima velike kaznene ekspedicije po Raškoj. O tome svedoči i Nemanjino žitije:
“ ...jedne popali, druge raznim kaznama kazni, treće progna iz države svoje a domove njihove i sve imanje sakupi, razda prokaženim i ubogim... Učitelju i načelniku njihovu jezik ureza u grlu njegovu, što ne ispoveda Hrista, sina božjeg. ”

— Stefan Prvovenčani, „Žitije svetog Simeona“

Oni koji nisu prihvatili službeno hrišćanstvo su proglašeni jereticima i kažnjavani telesnim kaznama, spaljivanjem na lomači, sečenjem jezika, žigosanjem po licu, progonom iz zemlje, oduzimanjem imanja i drugim drakonskim merama. U ovim pogromima su spaljene i slovenske apokrifne knjige, koje su predstavljale najstarije spomenike raške i makedonske škole Nemanjini progoni su bili toliko žestoki da su „dobrili obrise građanskoga rata“, u kome su stradali i pojedini gradovi, uključujući Soko Grad u kanjonu Moravice, koji je bio jedno od uporišta bogumila. Mnogi verski prognanici tada beže u susedne zemlje, a posebno u Bosnu, gde nalaze utočište pod okriljem Crkve bosanske i „dobrog bana Kulina“, koji ih prima kao dobre hrišćane.
Krstaški napadi na Vizantiju
1187. godine je pokrenut treći krstaški rat, kao reakcija na Saladinovo osvajanje Jerusalima. Krstaši, predvođeni svetim rimskim carem Fridrihom Barbarosom, prolazili su rimskim vojnim putem kroz Srbiju. Nemanja je poslao izaslanike u Nirnberg koji su Barbarosi obećali bezbedan prolazak i snabdevanje kroz Rašku. Takođe je ugovoren susret Nemanje i Barbarose, do koga je došlo je 27. jula 1189. godine u Nišu. Nemanja je ponudio Fridrihu 20.000 vojnika spremnih na rat sa Vizantijom i stupanje Raške u vazalne odnose sa Svetim rimskim carstvom, a zauzvrat je tražio da mu se priznaju sva dotadašnja i buduća osvajanja. Međutim, Fridrih nije prihvatio ove ponude, tako da nije došlo do stvaranja saveza.

Krstaška vojska je iz Niša nastavila niz Via Militaris ka Serdici i Hadrijanopolju, a iza nje je išao Nemanja sa svojim trupama osvajajući Vizantijske oblasti. Fridrihove snage novembra 1189. godine posle opsade zauzimaju Hadrijanopolj i otpočinju sa pripremama za udar na Konstantinopolj. Fridrih pokreće svoju flotu (na čelu sa njegovim sinom Henrikom VI) ka Carigradu sa ciljem izvođenja pomorske blokade vizantijske prestonice. Međutim, ove akcije bivaju prekinute 14. februara 1190. godine[9] kada dolazi do zaključenja mirovnog ugovora po kome su krstaši prebačeni u Malu Aziju da nastave svoj pohod ka Jerusalimu.

Oslobođen opasnosti od Fridrihovog napada, Isak II pokreće svoje trupe prvo ka prostoru današnje Bugarske, a potom i ka Nemanji koji je u međuvremenu osvojio Pernik, Zemen, Velbužd, Žitomisk, Stobi i Skoplje. Vizantijska vojska je nadirala sa juga i Nemanja se pred njom povlačio, da bi negde na Južnoj Moravi (u jesen 1190. ili početkom 1191. godine) došlo do bitke u kojoj je vizantijska vojska odnela odlučnu pobedu. Nemanja se povukao, Vizantinci su opustošili taj deo Raške, a stradao je i jedan Nemanjin dvorac, najverovatnije nedaleko od današnje Kuršumlije. Nakon ovoga je zaključen mir prema kome je:

* Nemanja morao da vrati Pernik, Zemen, Velbužd, Žitomisk, Stobi, Skoplje, Niš, Ravno i kontrolu nad rimskim vojnim putem;
* Nemanji su priznata ranija osvajanja (Kosovo sa Lipljanom, Metohija do Prizrena)
* Nemanju nasleđuje njegov srednji sin Stefan, koji dobija titulu sevastokratora i Isakovu bratanicu Jevdokiju za ženu, a ne najstariji Vukan.

Poslednji rat Nemanja je vodio 1192. ili 1193. godine kada su Mađari napali Rašku. Detalji ovog sukoba nisu poznati, ali je izvesno da su Vizantinci sa nekoliko odreda potpomogli srpsku odbranu i da se ceo sukob okončao bez nekih teritorijalnih promena, nakon pritiska koji je na kralja Mađarske Belu III izvršio papa Selestin III (1191 - 1198), na insistiranje Isaka II.
Povlačenje sa vlasti i odlazak u monaštvo
Stefan Nemanja povukao sa sa vlasti na velikom državnom saboru 25. marta 1196. godinena koji je pozvao:
Wikicitati „...ženu svoju, i sinove svoje, i arhijereja svojega po imenu Kalinika, i starešine, i knezove zemlje svoje koji upravljahu, vojvode, vojnike...“
(Stefan Prvovenčani, „Žitije svetog Simeona“)

Vlast je predao srednjem sinu Stefanu Nemanjiću, koji postaje veliki župan Raške. Najstarijem sinu Vukanu je ostavio na upravu Duklju, Travuniju, Hvosno i Toplicusa tim da je podređen Stefanu, velikom županu.

Nemanja se posle sabora i povlačenja sa vlasti zamonašio sa suprugom Anom u crkvi svetih Petra i Pavla u Rasu. Tom prilikom su uzeli monaška imena Simeon i Anastasija. Prvu godinu svog monaškog života Simeon je proveo u manastiru Studenici da bi se u jesen 1197. godine pridružio svom najmlađem sinu monahu Savi na Svetoj Gori. Tamo je, zajedno sa sinom Savom, oživeo zapusteli manastira Hilandara 1198. godine.
Wikicitati „...koji će služiti za primanje ljudi od srpskoga naroda...“
(Osnivačka hrisovulja manastira Hilandar)
Smrt
U njemu je 3. februara 1199.ili 1200. godine i preminuo u dubokoj starosti. Prema hrišćanskom predanju, u trenutku njegove smrti prostoriju je obasjala svetlost. Sledeće godine ga je Svetogorski sabor kanonizovao kao svetog Simeona Mirotočivog, jer su njegove mošti točile miro. Njegove mošti su 1208. godine prenesene u njegovu zadužbinu Studenicu u kojoj se i danas nalaze.

Srpska pravoslavna crkva ga proslavlja 26. februara po gregorijanskom, odnosno 13. februara po julijanskom kalendaru.

[You must be registered and logged in to see this link.]