Beogradske priče: Rata bi bilo i bez Principa

Beogradske priče: Rata bi bilo i bez Principa

Jedna kuća u Beogradu krije tajnu početka prvog planetarnog sukoba u 20. veku. Iznad Slavije i danas stoji kuća Damjana Brankovića, iskusnog masona, koji je pola godine pre atentata u Sarajevu srpskoj vladi najavio početak rata



U BULEVARU oslobođenja broj 2, u Beogradu, tek nekoliko desetina metara iznad Slavije, živeo je čovek koji je poznavao razloge i motive početka Prvog svetskog rata pola godine pre nego što je počeo najveći sukob u dotadašnjoj istoriji.

Današnja, moderna istoriografija prepuna je političkih ambicija onih koji „na pobednički način“ pišu istoriju. Među planetarnim glupostima koje ulaze u modu, ističe se ona koja govori da su Srbi krivi sa Prvi svetski rat, pogotovo jer je atentat u Sarajevu delo Gavrila Principa, odnosno Mlade Bosne.

A priča o Damjanu Brankoviću govori upravo suprotno.

TAJNE „ZIDARA“

Na fasadama ove zgrade stoje tipični masonski simboli. Zdanje Damjana Brankovića zbori da je on bio veliki poštovalac i član slobodnozidarskog reda, pa iznad samog ulaza u zgradu stoji upečatljiv medaljon iznad kojeg dominira piramida sa „okom svevidećim“, čije je značenje dominantno kod masona. Sunčevi zraci obasjavaju siluete dve žene, od kojih je jednoj na ramenu sova, simbol budnosti, a drugoj je u ruci ogledalo, koje predstavlja introspekciju, odnosno samospoznaju. Bezbroj manjih medaljona na građevini označava faze u kojima slobodni zidari stasavaju tokom prikupljanja svojih znanja.

Damjan Branković bio je još početkom 20. veka istaknuti član ovog društva, da bi kasnije postao i Veliki besednik Velike lože „Jugoslavija“. Jedan je od osnivača četničkog pokreta. To je bilo vreme kada je osnivan ovaj pokret na jugu Srbije, kako bi se suprotstavljao Bugarima. Uz Damjana Brankovića, tu su bili i istaknuti masoni Miloš Gođevac, Vasa U. Jovanović i Jovan Aleksić.

Ovaj neobični čovek čija su delovanja iz senke bila doboko patriotska, imao je bliske kontakte sa Nikolom Pašićem koji ga je često slao u političke misije. Branković je inače bio vispren poslovan čovek, a još pre Prvog svetskog rata bio je zastupnik nemačkog giganta „Krupa“ za Kraljevinu Srbiju.

On je bio prvi koji je Pašiću javio da će doći do aneksije Bosne i Hercegovine od strane Austrougarske, a prisustvovao je i mnogim razgovorima sa kraljem Aleksandrom Karađorđevićem, gde je bio neka vrsta kurira, odnosno prenosioca poruka između monarha i ondašnjih slobodnih zidara.

Jedan od izvora za biografiju Damjana Brankovića jesu policijske arhive od 1945. do 1956. godine, jer je posleratna komunistička policija temeljno ispitivala Brankovića, sve do smrti, kada se upokojio u dubokoj starosti. Postoje i dokumenti u Arhivu Jugoslavije, gde stoje jasni podaci o delu ovog čoveka.

Tadašnji policijski islednici, neupućeni u postojanje masonerije i njenih tajni, beleže u zapisnicima podatke kojima se iščuđavaju. U Brankovićevim izjavama izdvaja se ona u kojoj je za kralja Aleksandra rekao da je bio član lože „Grand Orijent“ u Parizu, a da je tu bio i general Saraj, komandant Solunskog fronta. „Uopšte“, beleži islednik, „po Brankoviću je većina predsednika država učlanjena u masone. Po njemu, čak i Truman je mason.“ (Podsećamo, tadašnji američki predsednik se čak i fotografisao sa masonskom keceljom.)

Čovek od velikog poverenja ondašnjih vlasti, kakav je bio Branković, imao je veoma bitnu ulogu u skupljanju informacija o pretnjama koje su kasnije prerasle u Veliki rat. Zaprepašćujuće je sa koliko tačnosti je bio upućen u događaje koje kasnije potvrđuju izvori iz Arhiva Jugoslavije.

DOGOVOR U KONOPIŠTU

Najave koje su početkom 1914. godine stigle do Brankovića bile su veoma važne i beskrajno delikatne.

- Meni je u poverenju saopšteno u Berlinu da je ultimatum Srbiji spremljen u Potsdamu, i da je rat protiv Srbije odlučen u Konopištu, između nemačkog cara Vilhelma i Franca Ferdinanda u januaru mesecu 1914. godine, nekoliko meseci pre atentata - kasnije je objasnio Damjan Branković policijskim islednicima.

- Ovu vest saopštio mi je, kao zastupnik Krupove fabrike njen direktor dr Milon. On mi je između ostalog rekao da je Nemačka dala Austriji slobodne ruke u akciji protiv Srbije, da izabere i uzrok i vreme kad će je napasti. Ja sam to saopštio i našoj slobodnozidarskoj loži i Vladi (Pašiću). Dejstvo lože pokušalo je da rat osujeti. Francuska loža „Grand Orijent“ pokazala je živ interes i njenim posredstvom u većini pariskih listova, u raznim pitanjima, držalo se simpatično prema našoj zemlji, nagoveštavajući time živi interes za našu zemlju. Isto je bilo i u londonskim listovima. Tadašnja vlada, zauzeta je bila neprekidno partijskom borbom, odstranila je svaki interes od događanja spoljne politike, tako je ušla u izbornu agitaciju za novi parlament, do čega nije ni došlo objavom ultimatuma.

Eto, tako naše vlasti nisu umele da čuju direktnu pretnju ratom, koji joj je bio pred vratima, a atentat Gavrila Principa samo je ubrzao ono što je bilo uveliko izvesno. Plan da rat počne svakako nije počeo sa ovog podneblja, već posle razgovora nemačkog i austrougarskog lidera, a jedna kuća, neposredno iznad Slavije, i dalje „pamti“ to opasno vreme, u sumrak pred Prvi svetski rat.

[You must be registered and logged in to see this link.]